Kırgızistan, Orta Asya ülkelerine tek vize uygulamasını getirmeyi teklif ediyor

Bişkek – 15.03.25. /Türkel Media/: Tacikistan ile devlet sınır anlaşmasının imzalanmasının ardından Kırgızistan Cumhurbaşkanı, Orta Asya ülkelerinin birbirlerine vizesiz seyahat etmelerini ve yabancılara tek bir bölgesel vize uygulamasını önerdi. İpek Yolu vize projesi 2018'den bu yana Özbekistan ve Kazakistan'da görüşüldü ancak henüz hayata geçirilmedi.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Orta Asya ülkelerinin kendi aralarında vizesiz rejim başlatmalarını ve yabancı ülke vatandaşlarına Schengen vizesine benzer tek bir vize uygulaması getirmelerini önerdi.

Devlet Başkanı, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmomali Rahmon ile devlet sınırına ilişkin anlaşmanın imzalanmasının ardından Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, "Orta Asya ülkeleri kendi aralarında ve diğer ülkelerden gelen konuklar için Schengen vizesine benzer şekilde bölgedeki tüm ülkelerde serbest dolaşıma izin veren tek bir vize ile vizesiz rejim başlatma sürecini başlatmalı" ifadelerini kullandı.

Ortak İpek Yolu Vizesi fikri ilk olarak 2018 yılında Özbekistan ve Kazakistan'ın İpek Yolu ülkeleri tarafından vize rejimlerinin karşılıklı tanınmasına ilişkin anlaşmalar imzalamasıyla ortaya atıldı. Özbek tarafı, Kırgızistan ve Tacikistan'ın ortak vizeye ilgi gösterdiğini, Türkmenistan'ın ise konuyu halen değerlendirdiğini kaydetti. Kazakistan da bu projeye Azerbaycan ve Türkiye'nin dahil edilmesini önerdi.

2020 yılında belgenin yolda olduğu bildirilmişti ancak bu planlar pandemi nedeniyle sekteye uğramış, ülkelerin kendi aralarında üzerinde anlaşmayı planladıkları projeyle ilgili hala soru işaretleri vardı.

2022 yılında Özbekistan ve Kazakistan arasında “Asya Schengen” projesi ile ilgili görüşmelerin devam ettiğine dair haberler çıktı; o dönemde projeye katılan devletler tarafından vize statüsünü ve hukuki düzenleme rejimini tanımlayan hükümler üzerinde mutabakat sağlanıyordu.

Sadır Caparov, açıklamasında ayrıca Kırgızistan ile Tacikistan arasında 101 yıldır (1924'ten beri) çözümsüz kalan sınır sorununun çözülmesinin sadece iki ülke için değil, tüm Orta Asya için büyük bir olay olduğunu kaydetti.

"Artık bölgedeki tüm ülkelerin kendi aralarındaki sınır sorunlarını nihayet çözdüğünü söyleyebiliriz. O andan itibaren Orta Asya'da ebedi barış sağlandı" diye vurguladı Kırgızistan Cumhurbaşkanı.

İmzalanan anlaşma 19 Mart'ta onaylanmak üzere Jogorku Keneş'e sunulacak.

"Elbette vatandaşlarımızın devredilen toprakları terk etmesi zor, çünkü burası onların anayurdu, atalarının yattığı yer. Kırgızistan'a bağlanan Tacik köylerinin sakinleri de aynı duyguları yaşıyor. Her iki taraf için de zor. Ancak devlet sınırları meselesi karara bağlanırken, tek bir köyün çıkarları ön planda tutulamaz. Sadır Caparov, “Devletin tamamının çıkarları her şeyden önce gelir” dedi.

Ayrıca Dostuk köyünün yanı sıra sınır hattındaki bölümlerde dama tahtası şeklinde dizili birkaç evin de yeniden yerleştirildiğini, çünkü sınır çitinin düz bir hat boyunca uzanması gerektiğini kaydetti. Aksi takdirde gelecekte her iki ülkenin sınır muhafızları için sınır kontrolleri zorlaşacaktır.

Sadır Caparov, "Son 30 yılda sınır çatışmaları sonucu her iki tarafta binlerce vatandaşımız hayatını kaybetti" vurgusunda bulunarak, devletin yerinden edilen vatandaşları görmezden gelmeyeceğinin sözünü verdi.

"Onlara çok daha iyi şartlarda yeni, modern evler sağlayacağız" diye söz verdi.