ÖZBEKİSTAN’DA "TURİZM KÖYÜ" STATÜSÜ VERİLEN KÖYLER ÇOĞALIYOR-Süleyman MERDANOĞLU *

Ankara – 13.10.25. /Türkel Media/: Kuruyan Aral Denizi (Gölü)’nde oluşan kum ve toz fırtınaları ciddi kayıplara yol açarken, yürütülen ağaçlandırma çalışmalarıyla bu kaybın belirgin ölçüde azaltılması ve bölge nüfusunun sağlığının iyileştirilmesi hedefleniyor. Bölgesindeki gençlerin çevre sorunlarını öğrenme ve ortadan kaldırma konusundaki faaliyetlerini artırmak amacıyla Özbek Turizm Komitesi, 28-31 Mayıs 2025 tarihleri arasında "Aral Denizi'ne Tren" adlı yıllık gençlik çevre kampanyası düzenledi. Kampanya kapsamında ülkenin farklı bölgelerinden yetenekli, aktif ve çevre bilincine
sahip gençler, Aral Gölü bölgesine seyahat ederek, orada yaşanan çevre felaketinin sonuçlarını kendi gözleriyle görerek ve böylece çevre sorunlarına duyarsız kalmamaları yönünde çağrıda bulunma amaçlandı.

Etkinlikte gençler, çevre seminerleri, sosyal proje sunumları, fidan dikimi ve ekolojik temizlik gibi etkinliklere katılarak, ayrıca bölge sakinlerinin yaşamları ve tarihi eserlerle tanışma fırsatı bulacaklardı.

Kampanya, çevre sorunları konusunda farkındalık yaratmanın yanı sıra, gençler arasında
ekolojik bir kültür oluşturarak onları çevreyi korumaya yönlendiriyor. Bu girişim, ekolojik
sorumluluk duygusu, vatanseverlik ve sosyal aktivizm gibi önemli nitelikleri güçlendiriyor.


Andican ili, Hocaabad ilçesine bağlı İmam Ota köyüne "Turizm Köyü" statüsünü teyit eden bir sertifika verildi.
İmam Ota köyünde düzenlenen törene Turizm Komitesi temsilcileri, bölge ve ilçe muhtarları, halk ve medya temsilcileri katıldı. Zengin bir turizm potansiyeline sahip olan İmam Ota köyü, yerli ve yabancı turistlere yönelik yüksek kaliteli turizm hizmetlerini sistematik olarak geliştiriyor.
Etkinlik kapsamında Hocaabad ilçesini ziyaret eden konuklar, "İmom Ota" köyü arazisinde düzenlenen "Yurtiçi Turizm Fuarı"na katıldı. Fuarda, yerel zanaatkarların ulusal el sanatları ürünleri sergilendi, iç turizm alanında yeni iş birliği projelerinin sunumları yapıldı ve girişimciler, tüketiciler ve devlet kurumları arasında B2B ve B2C görüşmeler gerçekleştirildi. Fuar kapsamında ayrıca, tur operatörleri, seyahat acenteleri, konaklama tesisleri (otel, pansiyon, misafirhane) ve yurt içi turizm sektöründe faaliyet gösteren diğer turizm sektörü temsilcilerinin katılımıyla Açık Diyalog Toplantısı düzenlendi. Toplantıda, bölgenin turizm potansiyelini artırmanın yolları ve turizm ve ekonomi sektörlerinde iş birliğinin daha da geliştirilmesi fırsatları ele alındı.


Turizm Komitesi, 2025 yılın 29 Mayıs'ında Kaşkaderya ilinin Kitab ilçesinde bulunan "Kaynar" ve "Beşir" köylerine "Turizm Köyü" statüsünü onaylayan sertifikaları törenle köylülere takdim etti.
Geleneksel değerlerin, misafirperverliğin ve kültürel zenginliğin bir araya geldiği bu köyler, artık turistler için daha da cazip bir destinasyon (gidilecek yer) haline gelecek.
"Turistik Köy" statüsü, bu alanların prestijini artırmanın yanı sıra, orada yaşayan nüfusa istihdam sağlanması, altyapının geliştirilmesi ve ekonomik olanakların genişletilmesi gibi amaçlara da. hizmet etmektedir.

Bu olumlu büyüme, turizm sektöründeki istikrarlı reformların bir sonucu olarak görünüyor.
Yaratılan elverişli koşullar sayesinde Özbekistan, uluslararası turizm camiası için giderek daha açık ve cazip bir ülke haline gelmektedir.
Bu alandaki gelişmeler, Özbekistan Cumhurbaşkanı'nın kararnameleri ve kararları temelinde turizmi desteklemeyi ve geliştirmeyi amaçlayan çok çeşitli önlemlerle ilişkilidir. Bunlar arasında en öncelikli alanlar, yatırımların aktif olarak çekilmesi, vizesiz rejimin genişletilmesi ve uluslararası turizm fuar ve forumlarına katılımdır.
Gelecekte, turizm altyapısının modernizasyonu, hizmet kalitesinin ve yelpazesinin genişletilmesi ve Özbekistan'ın küresel turizm pazarında benzersiz ve rekabetçi bir destinasyon olarak itibarının güçlendirilmesi yönünde çalışmalar sürdürülecektir.

Olumlu dinamikler, turizm sektöründe uygulanan istikrarlı reformların sonucudur. Olumlu
koşulların yaratılması sayesinde Özbekistan, uluslararası turizm camiası için giderek daha açık ve çekici hale gelmektedir.
Özbekistan Cumhurbaşkanı'nın turizm sektörünün geliştirilmesini amaçlayan kararname ve kararnamelerinde öngörülen tedbirlerin uygulanmasına özellikle dikkat edilmektedir. Öncelikli alanlar arasında aktif yatırım çekme, vizesiz rejimin genişletilmesi ve uluslararası turizm fuar ve forumlarına katılım yer almaktadır. Entegre bir yaklaşım, ülkenin olumlu imajının oluşmasına ve gelen turizmin sürdürülebilir büyümesine katkıda bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanı'nın, doğrudan yabancı yatırımları aktif olarak çekme ve ülkenin turizm
potansiyelini kapsamlı bir şekilde geliştirme amaçlı girişimleri kapsamında, Özbekistan
Demiryolları A.Ş. Lüks turistik tren Semerkant Ekspresi'nin hizmete girmesiyle büyük ölçekli bir yatırım projesini uygulamaya koydu.
Semerkand Ekspresi, Özbekistan'da lüks turizmin yeni simgesi haline gelerek ülkenin
uluslararası alanda cazip bir seyahat destinasyonu olarak imajını güçlendirmeye hazırlanıyor.
2026 dönemini kapsayacak projenin toplam yatırım hacmi 25 milyon ABD doları olacak. 2025 yılında 10 milyon ABD doları doğrudan yabancı yatırım çekilmesi planlanıyor.
Şu anda dış tasarımı tamamlanan ilk lüks otomobil, önümüzdeki günlerde İtalya'ya gönderilerek modern konfor ve tasarım standartlarına uygun bir iç mekanla donatılacak.
Projenin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için ilgili birimlerin liderliğine gümrük işlemlerinin hızlı, şeffaf ve etkin bir şekilde yapılması ve yabancı yatırımcılar için uygun koşulların yaratılması konusunda özel talimatlar verilmiştir.

Semerkant bölgesinin Urgut ilçesinde "Omonqo'ton" turistik köyünün görkemli açılış töreni düzenlendi.
Günümüzde Semerkant'ta turizm sektörüne gösterilen ilgiyi, turizm altyapısını geliştirmek için hayata geçirilen reformları ve turizm köyleri aracılığıyla bölgelerin ekonomisini ve cazibesini artırma fırsatlarını ele aldılar.
Amonqo'tan mahallesi, Semerkant bölgesinin en büyük ve en çok ziyaret edilen bölgesidir. Yaz sezonunda mahalleye günde 5-10 bin tatilci ve turist gelmektedir. Bölgenin yemyeşil doğası, yüksek dağları ve dereden akan berrak suları insanları cezbetmektedir.
Şu anda 50'den fazla aile pansiyonu, temel ihtiyaçları karşılayacak alana sahip kapsül odalarda konaklama tesisi ve diğer hizmet tesisleri turistlere hizmet veriyor.
Buhara ilinin Çoloki mahallesinde bulunan Kasri Orifon köyü, bu yılın 23 Temmuz'unda resmen "Turistik Köy" statüsüne layık görüldü.
Bu köy, kadim tarihi anıtları, türbeleri ve ulusal geleneklerini koruyan sakinleriyle öne çıkıyor. Özellikle Kasri Orifon köyü, ünlü evliya Bahaeddin Nakşibendi'nin türbesine yakın konumu nedeniyle çok sayıda turistin ilgisini çekiyor. Yıl boyunca binlerce yerli ve yabancı misafir buraya geliyor. Açılış törenine Turizm Komitesi temsilcileri, yerel yetkililer, mahalle aktivistleri ve turizm sektörü uzmanları katıldı. Etkinlik kapsamında konuklar için yöresel yemeklerden oluşan bir sergi, el sanatları fuarı ve folklor grupları tarafından sahnelenen performanslar düzenlendi.


Ayrıca turizm altyapısının geliştirilmesine yönelik diğer planlar da sunuldu.
Etkinlikte, "Turist Köyü"nde yerli ve yabancı turistler için oluşturulan elverişli koşullar, otel, yeme-içme tesisleri, 20 aile pansiyonu, hac yerleri ve eko turizm tesisleri konuklara tanıtıldı.
Günümüzde hizmet kalitesinin çeşitlendirilmesi ve turistlerin bölgede kalış sürelerinin uzatılması amacıyla “Kasri Orifon’da Bir Gün” adı altında bir gezi programı geliştirildiği, ayrıca yabancı ülkelerden gelen hacılar için “Nakşibend Günleri” etkinliklerinin de düzenlendiği belirtilmelidir.
"Turistik Köy" statüsünün verilmesi, Kasr-ı Orifon'un ekonomik ve sosyal gelişimine yeni bir ivme kazandıracaktır. Bu girişim, yalnızca yerel halkın istihdamını artırmakla kalmayacak, aynı zamanda ulusal kültürün yaygınlaşmasına da katkıda bulunacaktır.
Turizm Komitesi, Fergana bölgesinin Rişton ilçesine bağlı Mamadali Topvoldiyev mahallesine "Turizm Mahallesi" statüsünü resmen verdi. Törene Turizm Komitesi temsilcileri, "Hunarmand" derneği, bölge ve ilçe başkanlıklarının liderleri, halk ve medya mensupları katıldı. Etkinlikte konuşmacılar, ülkede turizm sektörüne verilen öncelik, turizm altyapısının geliştirilmesine yönelik yapılan reformlar ve turizm mahalleleri aracılığıyla bölgelerin ekonomisinin ve cazibesinin artırılması fırsatları üzerinde durdular.
Konuklar, "Özbekistan'ı Gezin!" başlıklı iç turizm fuarını ve "Turizm Mahallesi"nde düzenlenen el sanatları sergisini gezdiler. Özellikle ulusal gelenekler ve değerler konukları çok etkiledi.
23 Ağustos 2025'te Buhara ilinin Candar İlçesi (Özbekçe: Jondor tumani) "Uşot" turistik
köyünün görkemli açılışı gerçekleşti.
Etkinliğe Turizm Komitesi temsilcileri, Buhara bölgesi Valiliği, bölge turizm departmanı,
ilçe yönetimi, turizm sektörü temsilcileri, yerel halk ve halk katıldı.
Katılımcılar konuşmalarında, bölgede turizm alanında yapılan reformları ayrıntılı olarak
ele alarak, turistik köylerin oluşturulmasının ekonomik ve kültürel önemine, uzak
bölgelerde hizmet yelpazesinin genişletilmesinde ve gençlere ve kadınlara istihdam
sağlanmasındaki rolüne vurgu yaptılar.
Törenin sonunda Turizm Komitesi, Ushot köyüne “Turistik Köy” statüsü verildiğini resmen teyit eden özel bir sertifika takdim etti.
Konuklar, konukevlerini, el sanatları atölyelerini, Özbek Ekmek Kültür Evi'ni ve köyün
turizm potansiyelini gösteren diğer yerleri ziyaret ettiler.


KAYNAKLAR
1-Özbekistan Turizm Rehberi –Süleyman Merdanoğlu- İstanbul 2010
2- https://uzbekistan.travel/ru/
3- https://www.uzdaily.uz
4-https://www.gazeta.uz/
5-https://meros.uz/
_________________________________________________________
*Süleyman MERDANOĞLU (merdanogluslm@gmail.com)
Özbekistan Uluslararası Altın Miras Vakfı Ankara Bölümü Başkanı